Mohammed Jasin Nasrullah

Inleiding

Wie was Mohamed Jasin en wat heeft hij voor Suriname, maar in het bijzonder voor Nickerie betekend? Om deze twee vragen te beantwoorden, is het goed tenminste met iemand te praten, die hem van heel dichtbij gekend heeft. Ik heb daarom een gesprek met zijn zoon Mohamed Tarik Nasrullah, die mij en natuurlijk u als lezer van dit verhaal, op weg kan helpen, Jasin alsnog te leren kennen. Ikzelf, hoorde de naam Jasin, vaker uit de mond komen van de Imaam Nasrullah, toen bij de gemeente Sadar Tartiboel Islam, waar ik gemeentelid was. Niet alleen de Imaam, maar ook andere gemeenteleden spraken met lof over hem, vooral over zijn kennis van de Quran en de Islam. Ik hoorde toen deze en nog vele andere opmerkingen. Ik heb hem echter niet persoonlijk gekend, wat ik jammer vond. Jasin was voordat ik mijn intrede deed in de Islam en de gemeente, plotseling overleden. Het is mij daarom een grote eer, om zijn levensverhaal, nu na zoveel jaren, namens de familie te mogen vastleggen.

Van Mankora naar Nickerie

Om het verhaal van Jasin aan te horen, breng ik Mohamed Tarik een bezoek aan de Gouverneurstraat nummer 53, waar naast het ouderlijk huis stond. Het is Ramadan, de vastenmaand van de Muslims, dus u begrijpt dat er voldoende lekkers aanwezig is, om het vasten later op de dag door de rozadaron, met het hebben van iftar, te verbreken. Ik mocht alvast van wat lekkers en een drankje genieten, terwijl Tarik inging op de vragen die ik hem stelde, om een zo goed mogelijk beeld van de bijzondere man, zijn vader, te kunnen vastleggen. Hij vertelt:“Mohamed Jasin, was zijn achternaam, zijn voornaam was Nasrullah, een veel gebruikte jongensnaam, dat Gods hulp betekent. Hij kwam op anderhalf jarige leeftijd met zijn ouders, mijn dada en dadi, vanuit Brits-Indië naar Suriname.Jasin, was zeer geliefd, zo stond mijn vader het meest bekend bij de mensen. Ook deze naam heeft een prachtige betekenis, namelijk: God is genezer of God is redder. Hij is geboren omstreeks 1914 in het dorp Mankora in het distrikt Basti, een van de districten van Uttar Pradesh. Hij vertrok op 7 april 1916 vanuit Calcutta met zijn moeder en vader naar Suriname, waar zij op 24 mei 1816 aankwamen.Jasin had als contractnummer SS/129, maar zijn nummer aan boord van het stoomschip de S.S. Dewa, was 283.In Suriname aangekomen, werd hun eindbestemming de suikerplantage Hazard, waarvan de eigenaar Evert Robert Kirke was”.

Sociaal mens bij uitstek

Standaard bij dit soort vraaggesprekken over personen en gezinnen is de bekende vraag: Wie is je vader en wie je moeder. Mohammed Jasin was gehuwd met Nasban Maulabux op 10 maart 1943 met wie hij 15 kinderen kreeg. Zij is geboren op 13 april 1920. Het gezin woonde in de Corantijnpolder Serie B op de hoek van de Awad Hoesseinweg en Skoertijeweg. Pas in 1951 verhuisde het gezin naar de Gouverneurstraat 51. Ik had begrepen dat Jasin een sociaal bewogen mens was, dus vraag ik Mohammed Tarik daarop dieper in te gaan, wat hij als volgt deed: “Mijn vader was erg leergierig, wat hem later tot eenkenner van zaken maakte. Hij kreeg Arabisch les van ustaad Ataoellah, Engels en Urdu van Imami. Hij kon bijna de hele Quran reciteren.Zowel de kennis van het Arabish en het Engels, hebben hem vele geestelijke debatten rond de Islam in Guyana en Suriname doen winnen.Om te kunnen geven aan anderen, hun behulpzaam te zijn, zowel geestelijk of materieel, moet je het natuurlijk ook zelf hebben. Al op 16-jarige leeftijd begon mijn vader handel te drijven tussen Nickerie en Guyana.Hij haalde sinaasappelen vanuit Paramaribo, die hij doorverkocht in Guyana, van waaruit hij beschuit van het merk Continental en Eagerboy bracht.Dit bracht hem natuurlijk geld op, waardoor hij vanwege zijn inzichten en doorzetting, grotere dingen kon gaan doen. Dus toen hij zich met zijn gezin in Nieuw Nickerie vestigde, begon hij met meer inzet andere producten aan de man te brengen,Hij bracht fietsen, houwers, 78 toerenplaten, Indiase specerijen en Bata schoenen vanuit Guyana.Dat maakte dat hij goed in de centjes zat.Het is ook bekend, dat toen in 1957 er een overschot aan bananen was in Nickerie, hij op verzoek van de district-commissaris, bananen exporteerde naar het westelijk buurland.Veel geld, kan een mens hebzuchtig en gierig maken, maar dat gold niet voor hem. Hij was een sociaal mens.Zonder voorkeur heeft hij vele mensen in nood bijgestaan. Is het nu geld of goederen, was je in problemen, kon je bij hem aankloppen. Bij sterfgevallen, konden families een beroep doen op hem voor beschuit voor de huisbijeenkomsten. Hij stond mensen ook bij, bij belangrijke gesprekken met de overheid of overheidsinstanties. Hij was geldschieter, niet altijd kreeg hij zijn geld terug, of wel maar dan niet op tijd, maar dat weerhield hem niet mensen bij te staan.Soms stond hij borg voor mensen. Hierdoor kwam hij weleens in problemen, als men zijn schulden niet afloste.Omstreeks 1952 verpande hij zijn huis in de polder om iemand te helpen. Die betaalde zijn schuld niet. Zodoende moest hij zijn huis verkopen, die werd gekocht door een zekere  Mohamed Sahamed Ibrahim. Met de rest van zijn geld bouwde hij zijn huis aan de Gouverneurstraat af”.

Zakaat, geven tot eer van Allah

Voor het verhaal over Jasin, had ik een en al oor. Ik vroeg me af, of werkelijk Jasin niet al te vrijgevig was. Lag het aan zijn naam? Maar ik begrijp vanuit de leer van de Islam, dat vrijgevigheid een deugd is. Vooral wanneer je dat doet vanuit een zuivere visie vanuit het hart en mededogen. Zakaat is een van de zuilen van de Islam, het geven tot eer van Allah. De armen in nood te helpen. Als kenner van de Heilige Quran, was hij beslist op de hoogte, wat het betekent zuiver te geven. De Quran kent vier categorieën van mensen als het om het geven gaat. 1. Mensen die niet geven. 2.Mensen die dingen geven, die zijzelf niet willen. 3. Mensen die goede dingen geven, maar alleen als het voor hun overbodig is. 4. Mensen die dingen geven door zichzelf daarbij tekort te doen. Dit laatste zou meer het geval zijn bij wat Jasin in zijn leven deed. Daarom vraag ik aan Tarik wat meer te vertellen over het geven van zijn vader. Hij geeft dan deze voorbeelden: “Het kwam vaak voor dat personen hun lening bij de bank niet konden aflossen. Vaak gebeurde dat met boeren die een mislukte of slechte oogst hadden. Als dat vaker voorkwam dan kwamen zij in problemen, omdat de bank dreigde hun onderpand te verkopen. Sommigen kwamen dan bij mijn vader voor hulp of bijstand. Hij was bevriend met de Directeur van de Surinaamsche Bank, de heer Sovan, die verleende medewerking, maar niet zonder risico. Mijn vader nam dan een tweede hypotheek, door bijvoorbeeld zijn eigen huis als onderpand te geven. Door deze garantie aan anderen kwam hij dan zelf in de schuld. Zo heeft hij dus zijn huis in de polder moeten verkopen. Zelfs dan deed hij dat zonder gemor of beklag. Het verhaal van de bananen is ook een voorbeeld. Het moest zijn gebeurd tussen 1957 en 1964. Cheddi Jagan was toen premier van Guyana en was de heer Robles commissaris in Nickerie. Het advies van de commissaris was veel bananen te planten. Dat advies werd door de boeren opgevolgd, vooral in de omgeving van Paradise. Maar door een overschot aan bananen, kelderde de prijs en de boeren konden hun product niet kwijt. Commissaris Robles kende mijn vader goed en wist ook van zijn handel en verkoop van sinaasappelen in Guyana.  Hij vroeg mijn vader te helpen. Dat kon, door zijn vriendschap met Cheddi Jagan, was het niet moeilijk, de bananen in dat land te verkopen. Zo waren de boeren geholpen door alsnog aan de bananen te verdienen. Daarnaast was mijn vader zeer gastvrij. Vele deden op hem een beroep bij hem thuis te overnachten, als ze de middelen niet hadden een hotel te betalen. En als er geen ruimte meer thuis was daarvoor, huurde hij kamers bij een plaatselijk hotel, zodat de mensen, vaak uit Guyana, niet aan hun lot werden overgelaten”. 

Politiek en geestelijk leven

“Hij moet reeds eind jaren 50, betrokken zijn bij het politieke gebeuren in Nickerie”, zegt Tarik “Zeker is dat vanaf 1963 tot zijn dood in 1979, toen hij de afdelingsvoorzitter van de VHP was in Nickerie. In het bestuur waren met hem samen, Laigsingh (Kandidaat), Parmessar, Hira, Gobardhan (Koendan), Paladsingh en Newalsingh. Mr. J. Lachmon heeft bij zijn begrafenis een troostvolle grafrede gehouden gehouden stond in het ochtendblad De Ware Tijd van 21 april 1979. Aanwezig waren toppers van de VHP t.w. Ramdhin Sardjoe, Telikdarie, Randjietsingh, Mungra en Oemrawsingh. De bekende politici Somohardjo en Rassam waren ook aanwezig”. Ik zeg aan Tarik dat ik van zijn vader had gehoord, door mijn betrokkenheid bij Sadar Tartiboel Islam. Zij geestlelijk leven, daarover wilde ik meer weten. “Wat ik heb begrepen van hen die hem kenden, was mijn vader zeer geliefd onder de mensen. Opvallend waren bij hem de eigenschappen eerlijkheid, integriteit, wellevendheid. Hij was wel bespraakt; bovenal was hij zeer religieus en sociaalvoelend. Op het gebied van de Islam, was hij een gezaghebbende autoriteit vanwege zijn uitgebreide kennis en deskundigheid van de Islamitische leer. Hij was een kenner bij uitstek van de Heilige Quran, de Hadits (tradities) en de geschiedenis van de Islam. Ook van de andere wereldgodsdiensten wist hij veel. Hij was ook leerling geweest van Maulvi Ahmad Khan van Nickerie. Dat hij jarenlang voorzitter was van Sadar Tartiboel Islam, een afdeling van de SIV, de Surinaamse Islamitische Gemeente, is te begrijpen. Onder zijn voorzitterschap zijn diverse moskeeën o.a. die aan de Waterloostraat gebouwd. Bij de SIV stond hij bekend als de “debating man”. Hij heeft vele debatten succesvol met geloofsgenoten en andersdenkenden gevoerd. Hij was kenner van het Arabisch, Urdu, Persisch, Hindi en Engels. Hij heeft artikelen geschreven die verschenen zijn in een Pakistaans religieus tijdschrift van de Ahmadiya Anjuman Ishat Islam te Lahore (Paigam Solah)”. 

Zijn heengaan

Jasin, was zeer bekend. Zelfs bij het mediawezen was hij geen onbekende. Hij was medeoprichter van Radio Rani. Samen met hem waren in het bestuur Lalta m.b.a. black Lalta, Lalta Bisseshar, Chiragally, Laigsingh e.a. Over zijn dood stond in het weekblad van Nickerie, De Stem van Nickerie in de editie van zaterdag 7 april 1979 o.a.: “Zondagmorgen overleed vrij plotseling de heer Mohamed Jasin Nasrullah op de leeftijd van 65 jaar. De heer Nasrullah was die morgen opgestaan en had als gebruikelijk zijn gebed gedaan”. Jasin liet zijn vrouw en 12 kinderen achter, zeven zonen en vijf dochters. Mohamed Jasin Nasrullah, heeft een respectvol leven achter de rug gehad. Terecht werd Jasin in 1974 voor zijn verdiensten, de Koninklijke onderscheiding toegekend. Suriname heeft bij zijn heengaan, een grote zoon verloren.

Morgen, dinsdag 27 juli 2021, zal de bekende Gouverneurstraat in Nieuw- Nickerie een naamsverandering ondergaan. De straat zal dan heten, de Mohammed Jasin Nasrullahstraat.

Donk K.R., 26 juli 2021.